مدل‏سازى و الگوسازی، کار خود شماست؛ یعنی کار نخبگان ماست. در تحقیقات دانشگاهى باید دنبالش بروند، بحث کنند و در نهایت مدل پیشرفت را براى ایران اسلامى، براى این جغرافیا، با این تاریخ، با این ملت، با این امکانات، با این آرمانها ترسیم و تعیین کنند و بر اساس او، حرکت عمومى کشور به سوی پیشرفت در بخشهاى مختلف شکل بگیرد.

چرا لزوم این کار را باید بیان کرد؟ به خاطر اینکه امروز در چشم بسیارى از نخبگان ما، بسیارى از کارگزاران ما، مدل پیشرفت صرفاً مدلهاى غربى است؛ توسعه و پیشرفت را باید از روى مدلهایى که غربى‏ها براى ما درست کرده‏اند، دنبال و تعقیب کنیم. امروز در چشم کارگزاران ما این است و این چیز خطرناکى است؛ چیز غلطى است؛ هم غلط است، خطاست، هم خطرناک است.

(مقام معظم رهبری 25/02/86 دیدار با دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد)

بحثی که براى الگوى پیشرفت میکنیم، براى این نیست که می خواهیم پیشرفت را شروع کنیم؛ پیشرفت از انقلاب شروع شده، بلکه به این معناست که با بحث نظرى و تعریف شفاف و ضابطه‏مند از پیشرفت، قصد داریم یک باور همگانى در درجه‏ى اول در بینِ نخبگان، بعد در همه‏ى مردم به وجود بیاید که بدانند دنبال چه هستیم و به کجا میخواهیم برسیم و بخشهاى گوناگون نظام بدانند چه کار باید بکنند. این را باید پیدا کنیم.
(مقام معظم رهبری 25/02/86-دیدار دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد)

ما میخواهیم پیشرفت کنیم. مدل این پیشرفت چیست؟ این مدل را باید بازشناسى کنیم.
کارهاى بزرگ از ایده‏پردازى آغاز میشود. این ایده‏پردازى کارى نیست که در اتاقهاى دربسته و در خلأ انجام بگیرد. باید فکرهای گوناگون، اندیشه‏هاى گوناگون با آن سر و کار پیدا کنند، تماس پیدا کنند تا آنچه که محصول کار هست، یک چیز عملى و منطقى از آب در بیاید.
ما باید توسعه و پیشرفت را بازشناسى کنیم، ببینیم براى کشور ما، براى جامعه‏ى ما، مدل پیشرفت چیست.
(مقام معظم رهبری 25/2/86)

آنچه که پیشرفت هست، این است که ما از هر که و هر جور، همه‏ى دانشهاى مورد نیازمان را فرا بگیریم؛

این دانش را به مرحله‏ى عمل و کاربرد برسانیم، تحقیقات گوناگون انجام بدهیم، براى اینکه دامنه‏ى علم را توسعه بدهیم، تحقیقات بنیادى انجام بدهیم، تحقیقات کاربردى و تجربى انجام دهیم، تا فناورى را به وجود آوریم یا فناورى جدیدى را به وجود بیاوریم یا فناورى را تکمیل کنیم؛ تصحیح کنیم و انجام بدهیم؛

در زمینه‏ى آموزشهاى مدیریتى از پیشرفتهاى دنیا فرا بگیریم، آن را بین خودمان بر طبق نیازها و عرف و فرهنگ خودمان تحلیل و فهم کنم و با جامعه‏مان تطبیق کنیم؛ درباره‏ى مشکلات اجتماعى‏اى که در کشور وجود دارد، در دانشگاهها پروژه‏هاى تحقیقى بگیرید، استاد و دانشجو کار کنید، نتیجه‏ى تحقیق را به مسئولان کشور بدهید؛ به رسانه‏ها بدهید تا سرریز شود و فرهنگ‏سازى شود.

این مى‏شود پیشرفت.
(مقام معظم رهبری 18/8/85)

تقلید، رایج شدن و پیشرفت تقلید، پیشرفت نیست. وابسته کردن اقتصاد، تقلیدى کردن علم، ترجمه گرایى در دانشگاه؛ که هر چه که آن طرف مرزها، مرزهاى غربى و کشورهاى اروپایى، گفته‏اند، ما همان را ترجمه کنیم و اگر کسى حرف زد، بگویند مخالف علم حرف مى‏زند؛ پیشرفت نیست و ما این را پیشرفت نمى‏دانیم.

نه اینکه ترجمه را رد کنیم؛ نخیر، ترجمه هم خیلى خوب است؛ یاد گرفتن از دیگران خوب است؛ اما ترجمه کنیم تا بتوانیم خودمان به وجود آوریم. نه اینکه همیشه پاى حرف کهنه‏ى دیگران بمانیم. زبان و ملى را مغشوش کردن، هویت اسلامى ملى را سلب کردن و مدل‏بازى به جاى مدل‏سازى، پیشرفت نیست. ما وابسته شدن و غربى شدن را پیشرفت نمى‏دانیم.
(مقام معظم رهبری 18/8/85)

اقتدارى که مبتنى بر ظلم به ملتهاى دیگر و به بهاى پسرفت ملتهاى دیگر باشد، پیشرفت و تحولى که در خدمت یک طبقه‏ى خاص - طبقه‏ى سرمایه‏دار - باشد، که امروز در کشورهاى غربى این‏طور است، مورد نظر ما نیست.

پیشرفتى که در خدمت طبقه‏ى سرمایه‏دارها باشد، پسرفت است. پیشرفتى که با باختن هویت مستقل ملى همراه باشد و انسان خودش را از دست بدهد، پیشرفت نیست.
(مقام معظم رهبری 18/8/85)

عشق به معنویت و ارتباط با خدا، مهمترین عاملى است که پیشرفت یک ملت را به معناى واقعى خودش تضمین مى‏کند؛ اگر این نشد، همه‏ى آنچه که دستاوردهاى به معناى عرفى و رایج جهانِ پیشرفته محسوب مى‏شود، ممکن است در راههاى غلطى مصرف شود.

یعنى ممکن است یک کشور از لحاظ رفتارهاى اجتماعى‏اش منضبط، مؤدب و با اخلاق باشد، ثروت و علم را هم به دست بیاورد، اما در عین حال همین ثروت و علم، و همین انضباط مردمى خودش را براى نابود کردن یک ملت دیگر به کار گیرد. این غلط است؛ این در منطق ما درست نیست.
(مقام معظم رهبری 18/8/85)