حوزه‏ى علمیه، یک موجود همیشه زنده است؛ اما حیات آن به دست ما و به دست هر نسل دیگر است. اگر من و شما زندگى و جوهر حیات را در حوزه تزریق نکنیم، حیات حوزه ضعیف خواهد شد و به نسلهاى بعد نخواهد رسید. حوزه مربوط به افراد نیست - افراد مى‏روند، حوزه مى‏ماند - اما حیات مستمر و تاریخى حوزه، وابسته به جهاد و تلاش افراد است. ما مى‏توانیم بد عمل کنیم -العیاذ باللَّه - و نتیجه‏ى بد بگیریم؛ یا خوب عمل کنیم و نتیجه‏ى درخشان بگیریم. پس عمل ماست که تأمین کننده و تعیین کننده‏ى آینده و آثار و ثمرات حوزه است.

مقام معظم رهبری - 1/12/70 - اجتماع طلاب و فضلاى حوزه‏ى علمیه‏ى قم‏

البته این  [تاثیر در دل و جان مخاطب] (1) به یک منبع درونى احتیاج دارد. ماها باید یک چیزى در خودمان داشته باشیم تا بتوانیم این تأثیر را بر مخاطب بگذاریم، و الّا نمى‏شود. در آن سرمایه‏ى درونى، باید عنصر فکر و منطق باشد؛ باید به فکر و منطقِ درست مجهز شویم، تا حرف سُست زده نشود.

آنهایى که گفته‏اند یکى از مؤثرترین حمله‏ها، دفاع‏هاى ناقص و بد است، حرف کاملاً درستى زده‏اند. وقتى دفاع از دین، ضعیف و سُست و بد باشد، تأثیرش از حمله‏ى به دین، بیشتر است؛ باید از این، به خدا پناه ببریم. مبادا در حرف و منبر و تبلیغ ما - آنچه به عنوان تبلیغ داریم انجام مى‏دهیم - حرف سُست، بى‏منطق و ثابت نشده‏اى وجود داشته باشد.

گاهى بعضى از چیزهایى که در کتابى هست و سند ندارد، خود، یک حکمت و مسأله‏ى اخلاقى است، که دیگر سند نمى‏خواهد و مى‏توانیم آن را بیان کنیم؛ این، عیبى ندارد؛ اما یک وقت هست که یک چیزى دور از ذهن مخاطب است، که باورش براى او مشکل است؛ این را نباید بگوییم؛ چون این مسأله، او را از اصل قضیه دور مى‏کند و موجب موهون شدن دین و مبلّغ دین در ذهن و دل او مى‏شود و خیال مى‏کند این، از منطق عارى است؛ در حالى که پایه‏ى کار ما منطق است. بنابراین، منطق، عنصر اصلى در تبلیغ ماست.

(1) برای توضیح رجوع کنید به این مطلب

مقام معظم رهبری – 5/11/84 - دیدار روحانیان و مبلغان در آستانه‏ى ماه محرم

امروز وقتى که حوزه‏ى علمیه نگاه مى‏کند، باید احساس کند که حرکت این چند ده سال گذشته‏ى او، یک حرکت مثمر بوده؛ و اساساً حوزه‏ى علمیه، یک وجود مثمر و داراى برگ و بار بوده است؛ «کلمة طیّبة کشجرة طیّبة أصلها ثابت و فرعها فى السّماء. تؤتى أکلها کلّ حین بأذن ربّها» [سوره مبارکه ابراهیم، آیه 24و25] و تا امروز این‏گونه بوده است. [...]

امروز هم من و شما باید با اخلاص و با تلاش و با جهاد حرکت کنیم تا این درخت، ثمربخش بماند و ثمربخش‏تر بشود؛ این بارى است که ما دست‏به‏دست مى‏گردانیم. پس حوزه‏ى علمیه یک وجود مثمر بوده است؛ بعد از این هم باید مثمر باشد؛ والّا حوزه‏ى بى‏ثمر فایده‏یى ندارد و به دردسرِ نگهداشتنش نمى‏ارزد.

مقام معظم رهبری - 1/12/70 - اجتماع طلاب و فضلاى حوزه‏ى علمیه‏ى قم‏

از دو طرف نباید لطمه بخوریم:

نه ما باید مسائل سیاسى را بکلى از حیطه‏ى حرف و گفت و تلاش و مجاهدتِ تبلیغى خودمان خارج کنیم؛ آن‏چنان که دشمنان روى آن ده‏ها سال سرمایه‏گذارى کردند، ولى نهضت اسلامى آمد و این سرمایه‏گذارى را آتش زد و از بین برد و گفتار و اندیشه‏ى سیاسى را وارد متن فعالیت‏هاى دینى کرد.

و نه از این طرف باید بیفتیم که تصور کنیم همه‏ى منبر، همه‏ى تبلیغ، همه‏ى مخاطبه‏ى با مردم و با مؤمنین، یعنى این که بنشینیم مسائل امریکا و اسرائیل و مسائل سیاسى را تحلیل کنیم؛ نخیر، یک کارِ واجب‏تر اگر نباشد، واجب دیگرى وجود دارد و آن، دلِ مخاطب شماست. دل و جان و فکر او را بایستى تعمیر و آباد و سیراب کنیم.

مقام معظم رهبری - 5/11/84 – دیدار روحانیون و مبلغان در آستانه ما محرم

ما که هنوز به اهداف خودمان نرسیده‏ایم؛ ما که هنوز با آن صحنه‏ى عظیمى که از گسترش تفکر اسلامى پدید مى‏آید و خداى متعال در آیات قرآنى آن را ترسیم کرده است - که «لیظهره على الدّین کلّه و لو کره المشرکون»( سوره مبارکه توبه آیه 33) - خیلى فاصله داریم. راه، همین راه است: راه جهاد، راه تلاش، راه علم و عمل، راه اخلاص، راه صفا، راه ذکر و توجه به خدا، راه توسل به اهل‏بیت، راه زنده نگهداشتن یادگارها و ارزشهاى اسلامى؛ نه فقط در دل و ذهن، بلکه حتّى در عمل؛ اینهاست که ما را به نتایج خواهد رساند.

مقام معظم رهبری - 1/12/70 - اجتماع طلاب و فضلاى حوزه‏ى علمیه‏ى قم

از جمله‏ى این کارها [مواردی که در اسلام ارزش است (1)]، بناى حکومت اسلامى است.

این را من عرض بکنم که تشکیل حکومت اسلامى، یکى از معجزه‏گون‏ترین کارهاست، اما این مسأله نباید تشکیل هویت انسانى افراد را - فرد فردِ انسان‏هایى را که ما با آنها سر و کار داریم - از یاد ما ببرد. این، خیلى مهم است. نبى مکرّم اسلام انسان‏ها را اول ساخت؛ اول این پایه‏ها را تراشید، تا توانست این بنا را بر روى دوش آنها قرار دهد.

مقام معظم رهبری – 5/11/84 - دیدار روحانیان و مبلغان در آستانه‏ى ماه محرم‏

(1) رجوع شود به مطلبی با عنوان "آنانی که گسترش دین به ضرر آنهاست" در قسمت "طلاب و حوزه علمیه" در آرشیو موضوعی وبلاگ

امروز کار به جایى رسیده است که دشمنان اسلام و دین - منظور، دشمنان فردى و شخصى و اعتقادى نیست؛ دشمنان سیاسى است؛ آنهایى که دیندارى مردم را سدى در مقابل اطماع و هوسها و شهوات خود مى‏بینند - از گسترش دین در سطح عالم، به عنوان یک پدیده‏ى خطرناک یاد مى‏کنند! ما باید به این واقعیت خیلى توجه کنیم؛ این کارِ کیست؟ این کارِ شماست؛[طلاب] این کارِ جهاد عظیمى است که ملت ما انجام داد.

از سخن بدون عمل، کسى درس حقیقى و ماندگار نمى‏گیرد. ملت ایران کارى کردند که عملشان، قولشان را تأیید کرد و بر آن صحه گذاشت؛ لذا این قول برکت پیدا کرد. منش الهىِ آن امام خالص و مخلص، آن انسان باصفا که در تمام وجود و حرکات و سکنات خود، خدا را در نظر مى‏گرفت، کار خود را کرد.

برادران عزیز! جوانان عزیز! اینها براى ما درس است؛ اینها راه آینده‏ى ما را روشن مى‏کند.