حرف ما این است:

یک؛ با تحول نباید سینه به سینه شد. دو؛ از تحول باید استقبال کرد. سه؛ نه فقط با تحول نباید دشمنی کرد بلکه باید از آن استقبال کرد. چهار؛ تحول را باید مدیریت کرد؛ در تحول، دگرگونی به سمت پیشرفت و تعالى را باید در نظر گرفت. تحولى که موجب پسرفت بشود، تحول بدى است. پنج؛ تحول را با آنارشیسم و ساختارشکنى و هرج و مرج نباید اشتباه گرفت . و بالاخره پایه‏ى تحول را بایستى غیر از آن چیزى که امروز معیارهاى پیشرفت در دنیا محسوب مى‏شود دانست؛ 

معیارهاى ویژه‏ى جمهورى اسلامى و حرف نوِ اسلام در زمینه‏هاى اخلاق، معنویت، معرفت الهى، انسان دوستى و ارتباطات و عواطف بشرى را در نظر گرفت و اینها را هم بایستى جزو معیارهاى پیشرفت دانست.
(مقام معظم رهبری 18/8/85)

خداپرستی، عشق به معنویت، عاطفه‏ى انسانی در هر تحولى، و عواطف و محبت در انسانها باید تقویت بشود و در این جهت باید راه برویم.

آن تحول اجتماعى یا اقتصادى‏اى که انسانها را نسبت به هم بى‏تفاوت و بى‏محبت مى‏کند، ممدوح نیست؛ مذموم است

ما تحولى مى‏خواهیم که بین پدرها، مادرها،  خانواده ها، فرزندان، دوستان و همسایگان الفت و محبت بیشتر به وجود آورد؛ تا چهل خانه آن طرفتر را شما همسایه‏ى خود بدانید؛ این خوب است. محیط، محیط تراحم و تعاطف باشد؛ همه‏ى افراد جامعه نسبت به همدیگر احساس مسئولیت کنند: «کلکم راع و کلکم مسؤول عن رعیته»؛ همه‏ى شما راعى هستید؛ یعنى رعایت کننده. همه‏ى شما مسئول از رعیت‏تان هستید؛

آن تحولى که در پیوندها و نظامات اجتماعى به یک چنین حقایقى منتهى بشود، آن پیشرفت است؛پیشرفت مورد نظر اسلام و جمهورى اسلامى، این است. پیشرفتى که بر فردمحورى و اباحه‏ى لذاتی که انسان به طور مطلق دوست مى‏دارد، مبتنى باشد، پیشرفت نیست.
(مقام معظم رهبری 18/8/85)

آنچه که ما در تحول، تحولى که با پیشرفت همراه است، مورد نظرمان است - که جا دارد که این جزو آرمانهاى ما باشد - مبارزه‏ى با فقر، مبارزه‏ى با تبعیض، مبارزه‏ى با بیمارى، مبارزه‏ى با جهل، مبارزه‏ى با ناامنى، مبارزه‏ى با بى‏قانونى، مدیریتها را به سطح علمى‏تر ارتقاء دادن، رفتار شهروندان را به سطوح منضبط ارتقاء دادن و انضباط اجتماعى، رشد امنیت، رشد ثروت ملى، رشد علم، رشد اقتدار ملى، رشد اخلاق و رشد عزت ملى است؛

همه‏ى اینها در این تحول و پیشرفت، به معناى صحیح دخالت دارند و ما اینها را پایه‏هاى اصلى مى‏دانیم.
(مقام معظم رهبری 18/8/85)

وظیفه‏ى نخبگان فکرى و فرهنگى جامعه و حوزه و دانشگاه، مدیریت این تحول است. نه باید تحولات را سرکوب کرد، نه باید تسلیم هر تحولى شد.

لازمه‏ى این نشاط و پویایى این است که هم منتقد باشیم، هم انتقادپذیر، که هر کدامش نباشد، بد است.

بعضیها اهل انتقاد کردن هستند؛ انتقاد هم بجاست؛ اما این افراد، خودشان انتقادپذیر نیستند! اگر کسى بگوید چرا مثل مگس فقط روى زخمها مى‏نشینى، نقاط مثبت را هم ببین، بدشان مى‏آید!

البته معیار و ملاک، برآیند نقاط مثبت به نقاط منفى است. ما ضعفهایى داریم، مشکلاتى داریم، بدیهایى داریم؛ قوتهایى هم داریم، خوبیهایى هم داریم؛ زیباییهایى هم داریم. ببینید در موازنه‏ى این دو با یکدیگر، برآیند اینها چه خواهد شد؛ آن مى‏شود معیار. اگر بدیهایمان بیشتر بود، بد است؛ اگر خوبیهایمان بیشتر بود، خوب است.

پس هم انتقاد خوب است، هم انتقادپذیرى. اینها لازمه‏ى آن تحول و حالت مطلوب جامعه است؛ همراه با امید، همراه با پُرکارى، همراه با برنامه‏ریزى و همراه با داشتن خط مشى درست و سرمشق براى تحول.

هویت ملى را بشدت مورد ملاحظه قرار دهیم و ارج بنهیم.

هویت جمعى یک ملت، جزو آن چیزهایى است که در تحولات باید دست نخورد. در کنار هویت ملى، پویایى، نشاط، برخوردارى از آزادىِ تحرک و روح رقابت در میان جمع خود را باید بشدت ارج بنهیم و به آن اهمیت بدهیم.

نقطه‏ى مقابل تحول، رکود است. بعضى رکود را با ثبات اجتماعى اشتباه مى‏کنند. رکود، بد است؛ ثبات اجتماعى خوب است.