اساس تحول باید بر «ملاحظه‏ى عناصر اصلى هویت ملى» قرار داده شود، که آرمانهاى اساسى و اصولى مهمترین آنهاست.

من این را عرض مى‏کنم که صنعتى شدن، فرا صنعتى شدن، پیشرفت علمى، پیشرفت خدماتى و پیشرفتهاى بهداشتى و درمانى، باشد؛ اما اساس اینها باید حفظ هویت ملى باشد.

اگر یک کشورى همه‏ى اینها را داشت، اما از لحاظ ملى، یک کشور بى‏هویتى بود، فرهنگش وابسته‏ى به دیگران بود، از گذشته و تاریخ خود هیچ بهره‏اى نداشت و نبرده بود، یا اگر گذشته‏اى داشت، آن گذشته را از چشمش دور نگه داشتند یا آن را در نظرش تحقیر کردند، این کشور مطلقاً پیشرفت نخواهد کرد؛ زیرا هویت ملى، اساس هر پیشرفتى است.
(مقام معظم رهبری 18/8/85)

تعریفهایى براى پیشرفت و کشور پیشرفته در دنیا معمول است؛ ما اغلب اینها را قبول داریم و رد نمى‏کنیم؛ مثلاً صنعتى شدن و فرا صنعتى شدن کشور؛ اینها دلیل پیشرفت است.

خودکفایى؛ کشور در مسائل حیاتى و اساسى باید خودکفا باشد. نه اینکه از دیگران بکلى بى‏نیاز باشد، نه؛ اما اگر به کسى یا کشورى، در چیزى احتیاج دارد، طورى روابطش را تنظیم کند که اگر خواست آن را به دست آورد، دچار مشکل نشود؛ او هم چیزى داشته باشد که مورد نیاز آن کشور است؛ خودکفایى یعنى این.

وفور تولیدات، وفور صادرات، افزایش بهره‏ورى، ارتقاء سطح سواد، ارتقاء سطح معلومات عمومى مردم، ارتقاء خدمات شهروندى، خدمت دادن به شهروندان، رشد نرخ عمر متوسط - به قول تعبیرات اخیر، امید به زندگى - اینها جزو نشانه‏هاى پیشرفت است و درست است.

کاهش مرگ و میر کودکان، ریشه‏کنى بیماریهاى گوناگون در کشور، رشد ارتباطات و امثال اینها، شاخصهایى است که در دنیا براى یک کشور پیشرفته ذکر مى‏کنند و ما این شاخصها را رد نمى‏کنیم و قبول داریم.

منتها توجه داشته باشید این شاخصها را وقتى که به ما تحویل مى‏دهند - به ما که تشکیل‏دهنده‏ى این شاخصها نیستیم - در لابه‏لاى آن، چیزهایى است که دیگر آنها جزو شاخصهاى پیشرفت و توسعه نیست؛ چیزهایى را به میان مى‏آورند که این صادر کردن فرهنگ مخالف با هویت و شخصیت ملى و میل براى وابسته کردن کشورهاست. آن کسانى که این شاخصها را تهیه و ارائه مى‏کنند، اگر غالباً چه دانشمندانند، اما بسیارى از آنان آدمهاى مستقلى نیستند؛ یعنى همان شبکه و همان ناتوى فرهنگى در مجموعه‏ى خود، بسیارى از این دانشمندان، متفکران، هنرمندان، ادبا و امثال اینها را هم دارد.
(مقام معظم رهبری 18/8/85)